Standardy Ochrony Małoletnich
STANDARDY OCHRONY MAŁOLETNICH
w Stowarzyszeniu Psychoprofilaktyki i Terapii Rodzin „SPTR”
Preambuła
Podstawową zasadą obowiązującą w Stowarzyszeniu Psychoprofilaktyki i Terapii
Rodzin „SPTR” jest podejmowanie działań mających na celu maksymalny poziom
bezpieczeństwa, ochronę godności dziecka i poszanowanie jego praw. Każdy
członek/członkini/pracownik stowarzyszenia zobowiązany jest dbać o prawidłowy
rozwój dzieci, przestrzegać zarządzeń i procedur określonych w niniejszym
dokumencie. Niedopuszczalne jest stosowanie przez członka/członkinię/pracownika
stowarzyszenia wobec małoletniego przemocy w jakiejkolwiek formie. Realizując te
cele, członek/członkini/pracownik stowarzyszenia działa w ramach obowiązującego
prawa, przepisów wewnętrznych stowarzyszenia oraz swoich kompetencji.
Podstawy prawne Polityki ochrony dzieci:
– Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie
Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. (Dz.
U z 1991r. Nr 120, poz. 526 z późn. zm.)
– Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr
78, poz. 483 z późn. zm.)
– Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z
2020 r. poz. 1359)
– Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks
rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U.
poz. 1606).
– Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom
przestępczością na tle seksualnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 31
z późn. zm.)
– Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j.
Dz. U. z 2021 r. poz. 1249 oraz z 2023 r. poz.289).
– Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.
1138 z późn. zm.).
– Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz. U. z
2022 r. poz. 1375 z późn. zm.).
2
– Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.
1360 z późn. zm.)-art. 23 i 24
– Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.
U. z 2023 r. poz. 1550 z późn. zm.)
§ 1.
Terminy:
1. Członkiem/Członkinią Stowarzyszenia Psychoprofilaktyki i Terapii Rodzin
„SPTR” jest osoba, która uchwałą zarządu została przyjęta w poczet członków
Stowarzyszenia.
2. Pracownikiem Stowarzyszenia jest każdy członek/członkini stowarzyszenia,
wolontariusz, stażysta – z którym została zawarta umowa cywilno-prawna.
2. Małoletnim jest każde dziecko poniżej lat 18stu, które przebywa na terenie
stowarzyszenia i/lub pod opieką członków/członkiń/pracowników stowarzyszenia.
3. Opiekunem małoletniego jest osoba uprawniona do reprezentacji małoletniego, w
szczególności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu
opiekunem jest również rodzic zastępczy.
4. Zgoda rodzica małoletniego oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców
małoletniego. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami
małoletniego należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy
przez sąd rodzinny.
5. Krzywdzenie małoletniego to każde zamierzone lub niezamierzone działanie osoby
dorosłej, które ujemnie wpływa na rozwój fizyczny lub psychiczny małoletniego
(definicja WHO). Przez krzywdzenie małoletniego należy rozumieć popełnienie
czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę małoletniego przez jakąkolwiek
osobę, w tym członka/członkinię/pracownika stowarzyszenia, lub zagrożenie dobra
małoletniego, w tym jego zaniedbywanie. Krzywdzenie przyjmuje różnorodne formy
– od fizycznej poprzez emocjonalną, edukacyjną, materialną (ekonomiczną) czy
cyberprzemoc.
– Wyróżnia się następujące, podstawowe formy krzywdzenia:
1) Przemoc fizyczna wobec dziecka. Jest to działanie bądź zaniechanie wskutek
którego dziecko doznaje faktycznej fizycznej krzywdy lub jest nią
potencjalnie zagrożone. Krzywda stanowi rezultat działania bądź zaniechania
ze strony rodzica, opiekuna, osoby odpowiedzialnej za dziecko, posiadającej
nad nim władzę lub takiej, której ufa. O przemocy fizycznej mówimy zarówno
w wymiarze jednorazowym, jak i powtarzającym się.
2) Przemoc psychiczna wobec dziecka. Jest to przewlekła, niefizyczna,
szkodliwa interakcja pomiędzy dzieckiem a osobą za nie odpowiedzialną lub
osobą, której dziecko ufa. Tak jak w przypadku przemocy fizycznej obejmuje
zarówno działania, jak i zaniechania. Do przejawów przemocy psychicznej
zaliczamy m.in.:
a) niedostępność emocjonalną,
b) zaniedbywanie emocjonalne,
c) relacja z dzieckiem oparta na wrogości, obwinianiu, oczernianiu, odrzucaniu,
d) nieodpowiednie rozwojowo lub niekonsekwentne interakcje z dzieckiem,
e) niedostrzeganie lub nieuznawanie indywidualności dziecka,
f) niedostrzeganie lub nieuznawanie granic psychicznych między dzieckiem a
osobą odpowiedzialną,
g) nieodpowiednia socjalizacja, demoralizacja,
h) sytuacje, w których dziecko jest świadkiem przemocy
3) Przemoc seksualna wobec dziecka (wykorzystywanie seksualne dziecka).
Jest to angażowanie dziecka przez osobę dorosłą lub inne dziecko w
aktywność seksualną. Dotyczy sytuacji gdy nie dochodzi do kontaktu
fizycznego (np. ekshibicjonizm, molestowanie werbalne – np. prowadzenie
rozmów o treści seksualnej nieadekwatnej do wieku dziecka, komentowanie w
sposób seksualny wyglądu i zachowania dziecka, zachęcanie do kontaktu z
treściami pornograficznymi, grooming – strategie nieseksualnego uwodzenia
dziecka z intencją nawiązania kontaktu seksualnego w przyszłości) i gdy do
takiego kontaktu dochodzi (sytuacje takie jak: dotykanie dziecka, zmuszanie
dziecka do dotykania ciała sprawcy, stosunek seksualny). Każda czynność
seksualna podejmowana z dzieckiem przed ukończeniem 15 roku życia jest
przestępstwem. W przypadku dzieci mówimy o wykorzystaniu seksualnym,
kiedy między wykorzystującym (dorosły, inne dziecko) a wykorzystywanym
(dziecko) z uwagi na wiek lub stopień rozwoju zachodzi relacja władzy, opieki
czy zależności. Do innej formy wykorzystywania seksualnego dzieci zalicza
się wyzyskiwanie seksualne. Jest to jakiekolwiek: faktyczne lub usiłowane
nadużycie podatności dziecka na zagrożenia, przewagi sił lub zaufania – w
celu seksualnym. Wyzysk seksualny obejmuje (chociaż nie jest to konieczne)
czerpanie zysków finansowych, społecznych lub politycznych z
wykorzystania seksualnego. Szczególne zagrożenie wyzyskiem seksualnym
ma miejsce podczas kryzysów humanitarnych. Zagrożenie wyzyskiem
seksualnym dotyczy zarówno samych dzieci, jak i opiekunów tych dzieci,
mogących paść ofiarą wyzysku.
4) Zaniedbywanie dziecka. Jest to chroniczne lub incydentalne niezaspokajanie
fizycznych i psychicznych potrzeb dziecka. Może przyjmować formę
nierespektowania praw dziecka, co w rezultacie prowadzi do zaburzeń w jego
zdrowiu i/lub rozwoju. Do zaniedbywania dziecka dochodzi w relacjach
dziecka z osobą zobowiązaną do opieki, wychowania, troski i ochrony.
5) Przemoc rówieśnicza (nękanie rówieśnicze, bullying). Przemoc rówieśnicza
ma miejsce gdy dziecko doświadcza różnych form nękania ze strony
rówieśników. Dotyczy działań bezpośrednich lub z użyciem technologii
komunikacyjnych (np. za pośrednictwem internetu i telefonów
komórkowych). Przemoc rówieśniczą obserwujemy, gdy szkodliwe działanie
ma na celu wyrządzenie komuś przykrości lub krzywdy (intencjonalność), ma
charakter systematyczny (powtarzalność), a ofiara jest słabsza od sprawcy
bądź grupy sprawców. Obejmuje:
a) przemoc werbalną (np. przezywanie, dogadywanie, ośmieszanie),
b) przemoc relacyjną (np. wykluczenie z grupy, ignorowanie, nastawianie innych
przeciwko osobie, szantaż),
c) przemoc fizyczną (np. pobicie, kopanie, popychanie, szarpanie),
d) przemoc materialną (np. kradzież, niszczenie przedmiotów)
e) cyberprzemoc/przemoc elektroniczną (np. złośliwe wiadomości w
komunikatorach, wpis w serwisie społecznościowym, umieszczanie w
Internecie zdjęć lub filmów ośmieszających ofiarę),
f) wykorzystanie seksualne – dotykanie intymnych części ciała lub zmuszanie do
stosunku płciowego lub innych czynności seksualnych przez rówieśnika,
g) przemoc uwarunkowaną normami i stereotypami związanymi z płcią (np.
przemoc w relacjach romantycznych między rówieśnikami), pochodzeniem,
narodowością, orientacją seksualną, wyznawaną religią czy innymi cechami.
Nowelizacja ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
stanowi między innymi, iż małoletniego należy traktować jako osobę doznającą
przemocy domowej w sytuacji, gdy był on świadkiem takiej przemocy.
6. Osoba odpowiedzialna za Politykę ochrony małoletniego przed krzywdzeniem to
wyznaczony przez zarząd stowarzyszenia członek stowarzyszenia sprawujący nadzór
nad realizacją Polityki ochrony małoletnich przed krzywdzeniem.
7. Dane osobowe małoletniego to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację
małoletniego.
§ 2.
Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci.
1. Członkowie/członkinie/pracownicy stowarzyszenia posiadają wiedzę i w ramach
wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci.
2. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka, członkowie/członkinie
/pracownicy stowarzyszenia podejmują rozmowę z rodzicami/opiekunami,
przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do
szukania dla siebie pomocy.
3. Członkowie/członkinie/pracownicy stowarzyszenia monitorują sytuację i dobrostan
dziecka.
4. Rekrutacja członków/członkiń/pracowników stowarzyszenia odbywa się zgodnie z
zasadami bezpiecznej rekrutacji. Zasady stanowi załącznik nr 1.
5. Członkowie/członkinie/pracownicy stowarzyszenia znają i stosują zasady
bezpiecznych relacji z małoletnimi ustalone w stowarzyszeniu. Zasady stanowi
załącznik nr 2.
§ 3.
Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka.
1. W przypadku podjęcia przez członka/członkinie/pracownika stowarzyszenia
podejrzenia, że małoletni jest krzywdzony, członek/członkini/pracownik
stowarzyszenia ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania
uzyskanej informacji prezesowi zarządu lub viceprezesowi zarządu oraz osobom
odpowiedzialnym za stosowanie Standardów Ochrony Małoletnich.
2. Przekazanie informacji, o której mowa w ust. 1, powinno nastąpić jeszcze w tym
samym dniu, w którym członek/członkini/pracownik powziął podejrzenie lub
informację. Jeżeli członek/członkini/pracownik nie jest już obecny w danym dniu w
siedzibie Stowarzyszenia, ma obowiązek przekazać informację telefonicznie.
3. Po przekazaniu informacji, o której mowa w ust. 1., do prezesa lub viceprezesa
zarządu, winni oni w pierwszej kolejności ustalić, czy zachodzą przesłanki
dokonania zgłoszenia odpowiednim służbom i instytucjom informacji o podejrzeniu
krzywdzenia dziecka.
4. Jeżeli w wyniku ustaleń, o których mowa w ust. 3, zostanie ustalone, że zasadne
jest skierowanie do sądu rodzinnego wniosku, o którym mowa w art. 572 ustawy z
dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego lub złożenie
zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa – prezes zarządu we
współpracy z viceprezesem zarządu niezwłocznie przygotowuje wniosek lub
zawiadomienie w sprawie (w tym inne pisma jeżeli zachodzi potrzeba), a następnie
niezwłocznie skieruje wniosek, zawiadomienie (lub inne pisma) do właściwych
organów. W sytuacjach niecierpiących zwłoki podejmują decyzję o powiadomieniu
policji pod nr 112 lub 997.
5. Do pracowników Stowarzyszenia, innych niż pracownicy merytoryczni oraz
usługodawców Stowarzyszenia Psychoprofilaktyki i Terapii Rodzin „SPTR” którym
powierzono opiekę nad dziećmi w „SPTR”§ 4 stosuje się odpowiednio.
§ 4.
Zasady ochrony danych osobowych i wizerunku dziecka.
1. Dane osobowe dziecka podlegają ochronie na zasadach określonych w ustawie z 29
sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych.
2. Członek/członkini/pracownik stowarzyszenia ma obowiązek zachowania w
tajemnicy danych osobowych, które przetwarza oraz zachowania w tajemnicy
sposobów zabezpieczenia danych osobowych przed nieuprawnionym dostępem.
3. Zasady przetwarzania danych oraz zasady udostępniania danych osobowych
dziecka są określone w odrębnych przepisach. Udostępnianie tych danych jest
możliwe wyłącznie osobom i podmiotom uprawnionym.
4. Członek/członkini/pracownik stowarzyszenia może wykorzystać informacje o
dziecku w celach szkoleniowych lub edukacyjnych wyłącznie z zachowaniem
anonimowości dziecka oraz w sposób uniemożliwiający identyfikację dziecka.
5. Stowarzyszenie, uznając prawo małoletniego do prywatności i ochrony dóbr
osobistych, zapewnia ochronę WIZERUNKU dziecka.
6. Wytyczne dotyczące zasad ochrony publikacji wizerunku i danych osobowych
małoletniego stanowi oddzielny dokument podpisywany przez rodzica/opiekuna
prawnego małoletniego (załącznik nr 6).
7. Członkowi/członkini/pracownikowi stowarzyszenia nie wolno umożliwiać
przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku małoletniego (filmowanie,
fotografowanie, nagrywanie głosu ucznia) na terenie stowarzyszenia bez pisemnej
zgody rodzica lub opiekuna prawnego małoletniego.
8. W celu uzyskania zgody, o której mowa powyżej, członek/członkini/pracownik
stowarzyszenia może skontaktować się z opiekunem małoletniego i ustalić procedurę
uzyskania zgody. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych
kontaktowych do opiekuna małoletniego – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
9. Jeżeli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak:
zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodzica lub opiekuna prawnego
na utrwalanie wizerunku małoletniego nie jest wymagana.
10. Upublicznienie przez członka/członkinię/pracownika stowarzyszenia wizerunku
małoletniego utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo)
wymaga pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego małoletniego.
11. Pisemna zgoda, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać informację, gdzie
będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie
wykorzystywany (np. umieszczony zostanie na stronie facebooku lub youtube.com w
celach promocyjnych).
§ 5.
Zasady dostępu małoletnich do Internetu.
1. Stowarzyszenie nie zapewnia małoletnim dostępu do Internetu.
§ 6.
Monitoring stosowania polityki.
1. Prezes zarządu wyznacza osoby odpowiedzialne za monitorowanie realizacji
niniejszej Polityki w stowarzyszeniu.
2. Osoby, o których mowa w punkcie 1, są odpowiedzialne za monitorowanie
realizacji Polityki, za reagowanie na sygnały jej naruszenia oraz za proponowanie
zmian.
3. Osoby, o których mowa w punkcie 1, przeprowadzają wśród członków/członkiń
stowarzyszenia, raz na dwa lata, ankietę monitorującą poziom realizacji polityki
(załącznik nr 8).
4. Członkowie/członkinie stowarzyszenia mogą proponować zmiany polityki oraz
wskazywać jej naruszenia.
5. Osoby, o których mowa w pkt. 1. sporządzają raport z monitoringu, który następnie
przekazują prezesowi zarządu.
6. Zarząd stowarzyszenia wprowadza do Polityki niezbędne zmiany i ogłasza je
członkom i członkiniom stowarzyszenia nowe brzmienie dokumentu.
§ 7.
Numery bezpłatnych telefonów zaufania dla dzieci i młodzieży są dostępne na stronie
Stowarzyszenia.
§ 8.
Przepisy końcowe
1. Polityka wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
2. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla członków i członkiń stowarzyszenia
poprzez umieszczenie na stronie internetowej stowarzyszenia.
Każdy członek, członkini oraz pracownik stowarzyszenia zobowiązany jest do
zapoznania się z dokumentem Standardy Ochrony Małoletnich obowiązującym w
Stowarzyszeniu Psychoprofilaktyki i Terapii Rodzin „SPTR”.
Znajomość i zaakceptowanie podpisze w oświadczeniu (załącznik nr 8).
Załącznik nr 1
Zasady bezpiecznej rekrutacji
1. Uzyskanie danych kandydata/kandydatki, które pozwolą na jak najlepsze poznanie
jego/jej kwalifikacji, w tym stosunek do wartości podzielanych przez stowarzyszenie,
takich jak ochrona praw małoletnich i szacunek do ich godności.
2. Prezes zarządu musi zadbać, aby osoby przez niego zatrudnione (w tym osoby
pracujące na podstawie umowy zlecenie oraz wolontariusze/stażyści) posiadały
odpowiednie kwalifikacje do pracy z małoletnimi oraz nie zagrażały w jakikolwiek
sposób bezpieczeństwu małoletnich. Aby sprawdzić powyższe, w tym stosunek osoby
zatrudnianej do małoletnich i podzielania wartości związanych z szacunkiem wobec
nich oraz przestrzegania ich praw.
3. W każdym przypadku Stowarzyszenie musi posiadać dane pozwalające
zidentyfikować osobę przez nie zatrudnioną, niezależnie od podstawy zatrudnienia.
Powinno zatem znać:
a) imię (imiona) i nazwisko,
b) datę urodzenia,
c) dane kontaktowe osoby zatrudnianej.
4. Przed dopuszczeniem osoby zatrudnianej do wykonywania obowiązków
związanych z edukacją, wypoczynkiem itp. Stowarzyszenie jest zobowiązane
sprawdzić osobę zatrudnianą w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym
– Rejestr z dostępem ograniczonym oraz Rejestr osób w stosunku do których
Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu
małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. Rejestr
dostępny jest na stronie: https:// rps.ms.gov.pl.
Aby sprawdzić osobę w Rejestrze stowarzyszenie potrzebuje następujących danych
kandydata/kandydatki:
1) imię i nazwisko,
2) data urodzenia,
3) pesel,
4) nazwisko rodowe,
5) imię ojca,
6) imię matki.
Wydruk z Rejestru należy przechowywać w aktach osobowych pracownika lub
analogicznej dokumentacji dotyczącej wolontariusza/praktykanta.
5. Prezes zarządu pobiera od kandydata/kandydatki na pracownika informację z
Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności w zakresie przestępstw określonych w
rozdziale rozdziale XIX i XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu
karnego oraz w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U.
z 2023 r. poz. 172 oraz z 2022 r. poz. 2600).
7. Jeżeli kandydat posiada obywatelstwo inne niż polskie wówczas powinien
przedłożyć również informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa, uzyskiwaną
do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z
małoletnimi, bądź informację z rejestru karnego, jeżeli prawo tego państwa nie
przewiduje wydawania informacji dla w/w celów
8. Prezes zarządu pobiera od kandydata/kandydatki oświadczenie o państwie/ach
zamieszkiwania w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczypospolita Polska i
państwo obywatelstwa, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej.
9. Jeżeli prawo państwa, z którego ma być przedłożona informacja o niekaralności nie
przewiduje wydawania takiej informacji lub nie prowadzi rejestru karnego, wówczas
kandydat/kandydatka składa pod rygorem odpowiedzialności karnej oświadczenie o
tym fakcie wraz z oświadczeniem, że nie była prawomocnie skazana w tym państwie
za czyny zabronione odpowiadające przestępstwom określonym w rozdziale XIX i
XXV Kodeksu karnego, w art. 189a i art. 207 Kodeksu karnego oraz w ustawie
z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, iż dopuściła się takich czynów
zabronionych, oraz że nie ma obowiązku wynikającego z orzeczenia sądu, innego
uprawnionego organu lub ustawy, stosowania się do zakazu zajmowania wszelkich
lub określonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub określonych zawodów albo
działalności, związanych z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem,
świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu
lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich, lub z opieką nad nimi.
10. Pod oświadczeniami składanymi pod rygorem odpowiedzialności karnej składa
się oświadczenie o następującej treści:
Jestem świadomy/a odpowiedzialności karnej za złożenie
fałszywego oświadczenia. Oświadczenie to zastępuje pouczenie organu o
odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
11. Gdy pozwalają na to przepisy prawa, stowarzyszenie jest zobowiązane do
domagania się od osoby zatrudnianej zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego.
Zaświadczenia z KRK można domagać się wyłącznie w przypadkach, gdy przepisy
prawa wprost wskazują, że pracowników w zawodach lub na danych stanowiskach
obowiązuje wymóg niekaralności.
11. W przypadku niemożliwości przedstawienia prezes zarządu prosi
kandydata/kandydatkę o złożenie oświadczenia o niekaralności oraz o toczących się
postępowaniach przygotowawczych, sądowych i dyscyplinarnych.
Przykładowy formularz oświadczenia:
……………..……….., dn. ………………………
(miasto) (data)
Oświadczenie o niekaralności i zobowiązaniu do przestrzegania podstawowych zasad
ochrony małoletnich
Ja, ……………………………………………………………….. nr PESEL ……………………………..
oświadczam, że nie byłam/em skazana/y za przestępstwo przeciwko wolności
seksualnej i obyczajności, i przestępstwa z użyciem przemocy na szkodę małoletniego
i nie toczy się przeciwko mnie żadne postępowanie karne ani dyscyplinarne w tym
zakresie.
Ponadto oświadczam, że zapoznałam/-em się z zasadami ochrony małoletnich
obowiązującymi i zobowiązuję się do ich przestrzegania.
………………………………………………………………..
Podpis
Załącznik nr 2
Zasady bezpiecznych relacji członek/członkini/pracownik–małoletni oraz zachowania
niepożądane
Zasady zapewniające bezpieczne relacje między małoletnim a członkiem/członkinią
/pracownikiem stowarzyszenia a w szczególności zachowania niedozwolone wobec
małoletnich.
Naczelną zasadą wszystkich czynności podejmowanych przez
członków/członkinie/pracowników jest działanie dla dobra małoletniego i w jego
najlepszym interesie. Członek/członkini/pracownik traktuje małoletniego z
szacunkiem oraz uwzględnia jego godność i potrzeby. Niedopuszczalne jest
stosowanie przemocy wobec małoletniego w jakiejkolwiek formie.
Członek/członkini/pracownik realizując te cele działa w ramach obowiązującego
prawa, przepisów wewnętrznych stowarzyszenia oraz swoich kompetencji. Zasady
bezpiecznych relacji z małoletnimi obowiązują wszystkich członków, członkinie,
pracowników, stażystów i wolontariuszy, organizatorów działalności związanej z
edukacją, wychowaniem itp.
Członek/członkini/pracownik jest zobowiązany do utrzymywania profesjonalnej
relacji z małoletnimi i każdorazowego rozważenia, czy reakcja, komunikat bądź
działanie wobec małoletniego są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i
sprawiedliwe wobec innych małoletnich.
Członek/członkini/pracownik działa w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby
zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji jego zachowania. Profesjonalna relacja z
małoletnimi polega na:
Komunikacja członka/członkini/pracownika z małoletnimi:
1. W komunikacji z małoletnimi należy zachować cierpliwość i szacunek.
2. Słuchać uważnie małoletnich i udzielać im odpowiedzi adekwatnych do ich
wieku i danej sytuacji.
3. Nie wolno zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać małoletnich. Nie wolno
krzyczeć na małoletnich w sytuacji innej niż wynikająca z bezpieczeństwa
małoletniego lub innych małoletnich.
4. Nie wolno ujawniać informacji wrażliwych dotyczących małoletniego wobec osób
nieuprawnionych, w tym wobec innych małoletnich. Obejmuje to kwestie wizerunku
małoletniego, informacje o jego/jej sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej,
opiekuńczej i prawnej.
5. Szanowanie prawa małoletniego do prywatności. Jeśli konieczne jest odstąpienie
od zasady poufności, aby chronić małoletniego, należy wyjaśnić to małoletniemu
najszybciej jak to możliwe.
6. Nie wolno zachowywać się w obecności małoletnich w sposób niestosowny.
Obejmuje to używanie wulgarnych słów, gestów i żartów, czynienie obraźliwych
uwag, nawiązywanie w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej
oraz wykorzystywanie wobec ucznia relacji władzy lub przewagi fizycznej
(zastraszanie, przymuszanie, groźby).
7. Równe traktowanie małoletnich bez względu na ich płeć, orientację seksualną,
sprawność/niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny
i światopogląd.
8. Nie wolno nawiązywać z małoletnim jakichkolwiek relacji romantycznych lub
seksualnych ani składać mu propozycji o nieodpowiednim charakterze. Obejmuje to
także seksualne komentarze, żarty, gesty oraz udostępnianie małoletnim treści
erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę.
9. Nie wolno utrwalać wizerunku małoletniego (filmowanie, nagrywanie głosu,
fotografowanie) dla potrzeb prywatnych. Dotyczy to także umożliwienia osobom
trzecim utrwalenia wizerunków małoletnich, jeżeli nie ma na to zgody
rodziców/opiekunów prawnych oraz samych małoletnich.
10. Nie wolno proponować małoletnim alkoholu, wyrobów tytoniowych ani
nielegalnych substancji, jak również używać ich w obecności małoletnich.
11. Wszystkie ryzykowne sytuacje, obejmujące powyższe zachowania, muszą być
Zgłaszane zarządowi stowarzyszenia. Jeśli jest się ich świadkiem, należy reagować
stanowczo, ale z wyczuciem, aby zachować godność osób zainteresowanych.
Kontakt fizyczny z małoletnimi:
Każde przemocowe działanie wobec małoletniego jest niedopuszczalne. Istnieją
jednak sytuacje, w których fizyczny kontakt z małoletnim może być stosowny i
spełnia zasady bezpiecznego kontaktu: jest odpowiedzią na potrzeby małoletniego w
danym momencie, uwzględnia wiek małoletniego, etap rozwojowy, płeć, kontekst
kulturowy i sytuacyjny. Nie można jednak wyznaczyć uniwersalnej stosowności
każdego takiego kontaktu fizycznego, ponieważ zachowanie odpowiednie wobec
jednego małoletniego może być nieodpowiednie wobec innego. Zawsze należy się
kierować swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując
reakcję małoletniego, pytając je o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie) i
zachowując świadomość, że nawet przy dobrych intencjach taki kontakt może być
błędnie zinterpretowany przez małoletniego lub osoby trzecie.
1. Nie wolno bić, szturchać, popychać ani w jakikolwiek sposób naruszać
integralności fizycznej małoletniego.
2. Członek/członkini/pracownik nigdy nie dotyka małoletniego w sposób, który może
być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
3. Członek/członkini/pracownik zawsze jest przygotowany na wyjaśnienie swoich
działań.
4. Członek/członkini/pracownik nie angażuje się w takie aktywności jak łaskotanie,
udawane walki z małoletnimi czy brutalne zabawy fizyczne.
5. Członek/członkini/pracownik zachowuje szczególną ostrożność wobec małoletnich,
którzy doświadczyli nadużycia i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź
zaniedbania. Takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że małoletni będzie dążył
do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z
dorosłymi. W takich sytuacjach członek/członkini/pracownik powinien reagować z
wyczuciem, jednak stanowczo i pomóc dziecku zrozumieć znaczenie osobistych
granic.
6. Kontakt fizyczny z małoletnim nigdy nie może być niejawny, bądź ukrywany,
wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy. Jeśli
członek/członkini/pracownik będzie świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych
zachowań i/lub sytuacji ze strony innych dorosłych lub małoletnich, zawsze informuje
o tym osobę odpowiedzialną i/lub postępuje zgodnie z obowiązującą procedurą
interwencji.
7. W sytuacjach wymagających czynności pielęgnacyjnych i higienicznych wobec
małoletniego, członek/członkini/pracownik unika, innego niż niezbędny, kontaktu
fizycznego z małoletnim. Dotyczy to zwłaszcza pomagania małoletniemu w ubieraniu
i rozbieraniu, jedzeniu, myciu, przewijaniu i w korzystaniu z toalety.
Członek/członkini/pracownik dba o to, aby przy każdej z czynności pielęgnacyjnych i
higienicznych był obecny inny pracownik, jeśli jest to w danej chwili możliwe.
8. Podczas dłuższych niż jednodniowe wyjazdów i wycieczek niedopuszczalne jest
spanie z małoletnim w jednym łóżku lub w jednym pokoju.
Kontakty poza godzinami pracy
Co do zasady kontakt z małoletnimi powinien odbywać się wyłącznie w godzinach
pracy i dotyczyć celów edukacyjnych lub wychowawczych.
1. Nie wolno zapraszać małoletnich do swojego miejsca zamieszkania ani spotykać
się z nimi poza godzinami pracy. Obejmuje to także kontakty z małoletnimi poprzez
prywatne kanały komunikacji (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w
mediach społecznościowych).
2. Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji z małoletnimi i ich
rodzicami lub opiekunami poza godzinami pracy są kanały służbowe (e-mail, telefon
służbowy).
3. Jeśli zachodzi konieczność spotkania z małoletnimi poza godzinami pracy, należy
poinformować o tym zarząd, a rodzice/opiekunowie prawni małoletniego muszą
wyrazić zgodę na taki kontakt.
Bezpieczeństwo online:
Członek/członkini/pracownik jest świadomy cyfrowych zagrożeń i ryzyka
wynikającego z rejestrowania swojej prywatnej aktywności w sieci przez aplikacje i
algorytmy, ale także swoich własnych działań w internecie. Dotyczy to lajkowania
określonych stron, korzystania z aplikacji, obserwowania określonych osób/stron w
mediach społecznościowych i ustawień prywatności kont, z których
członek/członkini/pracownik korzysta. Jeśli profil członka/członkini/pracownika jest
publicznie dostępny, małoletni i ich rodzice/opiekunowie będą mieć wgląd w cyfrową
aktywność członka/członkini/pracownika.
Nie wolno nawiązywać kontaktów z małoletnimi poprzez przyjmowanie bądź
wysyłanie zaproszeń w mediach społecznościowych.
Załącznik nr 3
Wzór
– zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
………………………………………
(miejscowość, data)
…………………………………………….
Imię i nazwisko osoby
lub nazwa instytucji zgłaszającej
Adres, pieczęć instytucji
Do:
(dane jednostki Policji lub prokuratury)
ZAWIADOMIENIE
o popełnieniu przestępstwa wobec małoletniego
Zawiadamiam o możliwości popełnienia przestępstwa wobec małoletniego przez
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………
(dane sprawcy, adres)
…………………………………………………………………………………………………………………………
………..
(dane małoletniego, adres, dane opiekuna, inne dane np. telefon do opiekunów)
Uzasadnienie
(opisać stan faktyczny, źródło informacji o przestępstwie oraz zachowanie
sprawcy, które zdaniem zawiadamiającego nosi cechy przestępstwa i ewentualnie
podać dowody na poparcie swoich twierdzeń
.……………………………………
(podpis osoby zgłaszającej/osoby
Załącznik nr 4
Wniosek o wgląd w sytuację małoletniego/rodziny – wzór
(miejscowość), dnia ………………………….
Wnioskodawca: ……………….……………………….
Imię i nazwisko lub nazwa instytucji
reprezentowana przez: ……………..………………………
adres do korespondencji: …………………..………………
Sąd Rejonowy
w …………………………….
Wydział Rodzinny i Nieletnich
Uczestnicy
postępowania: ………………………………………………………………………………………………….
(imiona i nazwiska rodziców)
ul. ……………………………………………………….
…………………………………………………………..
(adres zamieszkania)
dane małoletniego: …………………………………..………
(imię i nazwisko ucznia, data urodzenia)
Niniejszym wnoszę o wgląd w sytuację małoletniego
…………………………………………………………………………………….
(imię i nazwisko ucznia, data urodzenia )
i wydanie odpowiednich zarządzeń opiekuńczych.
Uzasadnienie
(W uzasadnieniu powinny zostać uwzględnione dane osobowe małoletniego oraz
dane dotyczące rodziców/opiekunów małoletniego. Ponadto należy zawrzeć
informację na temat sytuacji w skutek, której np. popełniono przestępstwo wobec
małoletniego. W uzasadnieniu powinny się znaleźć także informacje dotyczące osób,
które były/są świadkami zdarzeń. W końcowej części wniosku należy uwzględnić
oczekiwania Państwa względem Sądu np. podjęcie stosownych działań mających na
celu ograniczenie władzy rodzicielskiej, zastosowanie środka zapobiegawczego
w formie wyznaczenia kuratora sądowego dla rodziny itp.)
Przykładowe uzasadnienie:
Opis sytuacji zagrożenia dobra małoletniego:
…………………………………………………………. …………………………….
Mając powyższe fakty na uwadze można przypuszczać, ze dobro małoletniego (imię,
nazwisko ucznia) jest zagrożone a rodzice nie wykonują właściwie władzy
rodzicielskiej.
Dlatego wniosek o wgląd w sytuację rodzinną małoletniego i ewentualne wsparcie
rodziców jest uzasadniony.
Wszelką korespondencję w sprawie proszę przesyłać na adres korespondencyjny,
z powołaniem się na numer i liczbę dziennika pisma.
…………………………………………………
podpis pracownika,
podpis specjalisty ds. pomocy małoletnim krzywdzonym
Wniosek należy złożyć do sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania
małoletniego.
Załącznik nr 6
Zasady ochrony i publikacji wizerunku i danych osobowych małoletnich
1. Stowarzyszenie w działaniach kieruje się odpowiedzialnością i rozwagą wobec
utrwalania, przetwarzania, używania i publikowania wizerunków małoletnich.
2. Dzielenie się zdjęciami i filmami z aktywności stowarzyszenia służy celebrowaniu
Sukcesów małoletniego, dokumentowaniu działań i zawsze ma na uwadze
bezpieczeństwo małoletniego. Stowarzyszenie wykorzystuje zdjęcia/nagrania
pokazujące szeroki przekrój małoletnich – chłopców i dziewczęta, w różnym wieku, o
różnych uzdolnieniach, stopniu sprawności i reprezentujące różne grupy.
3. Zgoda rodziców/opiekunów prawnych na wykorzystanie wizerunku ich dziecka jest
tylko wtedy wiążąca, jeśli małoletni i rodzice/opiekunowie prawni zostali
poinformowani.
Stowarzyszenie dba o bezpieczeństwo wizerunków małoletnich poprzez:
1. Pytanie o pisemną zgodę rodziców/opiekunów prawnych oraz o zgodę
małoletniego przed zrobieniem i publikacją zdjęcia/nagrania.
2. Udzielenie wyjaśnień, do czego wykorzystamy zdjęcia/nagrania i w jakim
kontekście, jak będziemy przechowywać te dane i jakie potencjalne ryzyko wiąże się
z publikacją zdjęć/nagrań online.
3. Unikanie podpisywania zdjęć/nagrań informacjami identyfikującymi małoletniego
z imienia i nazwiska. Jeśli konieczne jest podpisanie małoletniego, używamy tylko
imienia.
4. Rezygnację z ujawniania jakichkolwiek informacji wrażliwych o dziecku.
Rejestrowanie wizerunków małoletnich do użytku Stowarzyszenia małoletnich do
własnego użytku, deklarujemy:
1. Małoletni i rodzice/opiekunowie prawni zawsze będą poinformowani o tym, że
dane wydarzenie będzie rejestrowane.
2. Zgoda rodziców/opiekunów prawnych na rejestrację wydarzeń zostanie przyjęta
przez nas na piśmie oraz uzyskamy przynajmniej ustną zgodę małoletniego.
3. Nagrywanie fotografowanie wydarzenia zostanie zlecone osobie zewnętrznej
(wynajętemu fotografowi lub kamerzyście) zadbamy o bezpieczeństwo małoletnich
poprzez:
a) zobowiązanie osoby/firmy rejestrującej wydarzenie do przestrzegania niniejszych
wytycznych,
b) zobowiązanie osoby/firmy rejestrującej wydarzenie do noszenia identyfikatora w
czasie trwania wydarzenia,
c) niedopuszczenie do sytuacji, w której osoba/firma rejestrująca będzie przebywała z
małoletnimi bez nadzoru członka/członkini/pracownika naszego Stowarzyszenia,
d) poinformowanie rodziców/opiekunów prawnych oraz małoletnich, że osoba/firma
rejestrująca wydarzenie będzie obecna podczas wydarzenia i upewnienie się, że
rodzice/opiekunowie prawni udzielili pisemnej zgody na rejestrowanie wizerunku ich
dzieci.
Jeśli wizerunek małoletniego stanowi jedynie szczegół całości takiej jak
zgromadzenie, krajobraz, impreza publiczna, zgoda rodziców/opiekunów prawnych
małoletniego nie jest wymagana.
Rejestrowanie wizerunków uczniów do prywatnego użytku jest niedopuszczalne.
W sytuacjach, w których rodzice/opiekunowie lub widzowie wydarzeń
i uroczystości itd. Organizowanych przez Stowarzyszenie rejestrują wizerunki
małoletnich do prywatnego użytku, informujemy na początku każdego z tych
wydarzeń o tym, że:
1. Wykorzystanie, przetwarzanie i publikowanie zdjęć/nagrań zawierających
wizerunki małoletnich i osób dorosłych wymaga udzielenia zgody przez te osoby, w
przypadku małoletnich – przez ich rodziców/opiekunów prawnych.
2. Zdjęcia lub nagrania zawierające wizerunki małoletnich nie powinny być
udostępniane w mediach społecznościowych ani na serwisach otwartych, chyba że
rodzice lub opiekunowie prawni tych małoletnich wyrażą na to zgodę.
3. Przed publikacją zdjęcia/nagrania online zawsze warto sprawdzić ustawienia
prywatności, aby upewnić się, kto będzie mógł uzyskać dostęp do wizerunku
małoletniego.
Rejestrowanie wizerunku małoletnich przez media
1. Jeśli przedstawiciele mediów będą chcieli zarejestrować organizowane przez
Stowarzyszenie wydarzenie i opublikować zebrany materiał, muszą zgłosić taką
prośbę wcześniej i uzyskać pisemną zgodę zarządu. W takiej sytuacji upewnimy się,
że rodzice/opiekunowie prawni udzielili pisemnej zgody na rejestrowanie wizerunku
ich dzieci.
2. Oczekujemy informacji o:
a) imieniu, nazwisku i adresie osoby lub redakcji występującej o zgodę,
b) uzasadnieniu potrzeby rejestrowania wydarzenia oraz informacji, w jaki sposób i w
jakim kontekście zostanie wykorzystany zebrany materiał,
c) podpisanej deklaracji o zgodności podanych informacji ze stanem faktycznym.
2. Członkom/członkiniom/pracownikom Stowarzyszenia nie wolno umożliwiać
przedstawicielom mediów i osobom nieupoważnionym utrwalania wizerunku
małoletniego na terenie stowarzyszenia bez pisemnej zgody rodzica/opiekuna
prawnego małoletniego oraz bez zgody zarządu.
3. Członkowie/członkinie/pracownicy stowarzyszenia nie kontaktują przedstawicieli
mediów z małoletnimi, nie przekazują mediom kontaktu do rodziców/opiekunów
prawnych małoletnich i nie wypowiadają się w kontakcie z przedstawicielami
mediów o sprawie małoletniego lub jego rodzica/opiekuna prawnego. Zakaz ten
dotyczy także sytuacji, gdy członek/członkini/pracownik jest przekonany, że jego
wypowiedź nie jest w żaden sposób utrwalana.
4. W celu realizacji materiału medialnego zarząd może podjąć decyzję o
udostępnieniu wybranych pomieszczeń stowarzyszenia dla potrzeb nagrania. Zarząd
podejmując taką decyzję poleca przygotowanie pomieszczenia w taki sposób, aby
uniemożliwić rejestrowanie przebywających na terenie stowarzyszenia małoletnich.
Zasady w przypadku niewyrażenia zgody na rejestrowanie wizerunku małoletniego
Jeśli małoletni, rodzice lub opiekunowie prawni nie wyrazili zgody na utrwalenie
wizerunku małoletniego, stowarzyszenie respektuje ich decyzję. Z wyprzedzeniem
ustala się z rodzicami/opiekunami prawnymi i uczniami, w jaki sposób osoba
rejestrująca wydarzenie będzie mogła zidentyfikować małoletniego, aby nie utrwalać
jego wizerunku na zdjęciach indywidualnych i grupowych. Rozwiązanie, jakie
przyjmiemy, nie będzie wykluczające dla małoletniego, którego wizerunek nie
powinien być rejestrowany.
Załącznik nr 7
Monitoring standardów – ankieta
Zakreśl odpowiednią odpowiedź.
1.Czy zapoznałeś/łaś się/zostałeś/łaś zapoznany/a ze standardami ochrony małoletnich
przed krzywdzeniem obowiązującymi w Stowarzyszeniu, w którym pracujesz?
TAK NIE
2. Czy zapoznałeś/łaś się/zostałeś/łaś zapoznany/a z treścią dokumentu Polityka
ochrony małoletnich przed krzywdzeniem?
TAK NIE
3. Czy potrafisz rozpoznawać symptomy krzywdzenia małoletnich?
TAK NIE
4. Czy wiesz, jak reagować na symptomy krzywdzenia małoletnich?
TAK NIE
5. Czy zdarzyło Ci się zaobserwować naruszenie zasad zawartych w Polityce ochrony
Małoletnich przed krzywdzeniem przez innego członka/członkinię/pracownika?
TAK NIE
5a. Jeśli tak – jakie zasady zostały naruszone? (odpowiedź opisowa)
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………
…………………………………………………………………………………………………………………………
.
…………………………………
5b. Czy podjąłeś/aś jakieś działania: jeśli tak – jakie, jeśli nie – dlaczego? (odpowiedź
opisowa)
…………………………………………………………………………………………………………………………
.
…………………………………………………………………………………………………………………………
.
6.Czy masz jakieś uwagi/poprawki/sugestie dotyczące Polityki ochrony małoletnich
przed krzywdzeniem? (odpowiedź opisowa)
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………
…………………………………………………………………………………………………………………………
.
Załącznik nr 8
Oświadczenie członka/członkini/pracownika Stowarzyszenia
Dnia ……………………………………….… zostałem zapoznany/-na ze Standardami
Ochrony Małoletnich w Stowarzyszeniu Psychoprofilaktyki i Terapii Rodzin „SPTR”
i zobowiązuję się do ich przestrzegania.
……………………………………………………………